Nastanak pisma je jedan od najvažnijih momenata u istoriji naše civilizacije.

Kinesko drevno pismo spada u piktografska pisma. U vezi sa poreklom ovog pisma, u starim kineskim knjigama Sjun Zi i Proleće i jesen Lu Shi-a stoji da je Cang Dže koji je živeo u periodu vladavine cara Huang Tija, tzv. Žutog cara, tj. u periodu oko prve polovine trećeg milenijuma pre nove ere stvorio kinesko pismo. Ovo predanje još treba da bude potkrepljeno arheološkim podacima. U nastavku našeg programa o tome opširnije.

Mnogi ljudi smatraju da zapisi na oklopima kornjača koji su pronađeni pre stotinu godina u Henan provinciji, u srednjem delu Kine, predstavljaju najraniju formu kineske pismenosti, ali to nije tačno. Zapisi na oklopima kornjača su pisani pismom koje se koristilo samo u zadnjem periodu dinasdije Šang, a ukupni broj znakova kojim su se tadašnji Kinezi služili je bio iznad 5 hiljada. Prema sastavu tih znakova vidi se da je u tadašnjem kineskom pismu već postojalo 6 načina formiranja. Zato se i smatra da pismo na oklopima kornjača predstavlja veoma razvijenu formu, što ujedno znači da je razvojni put kineskih znakova pre ove faze sigurno bio jedan dugi proces.

Ovih godina rasprave o poreklu kineskog pisma se uglavnom vezuju za simbole na keramičkim predmetima koji su nastali pre nego zapisi na oklopima kornjača. Pedesetih godina prošlog veka, u arheološkim iskopavanjima u ruševinama u Ban Po u Šensi provinciji pronađen je veliki broj simbola uklesanih na keramičkim predmetima. Posle objavljivanja ovog otkrića, naučnici za proučavanje starih pisama su odmah pokazali veliku zainteresovanost. I u drugim krajevima u zapadnom delu Kine su pronađeni keramički predmeti ove vrste. Kako je otkriveno, znaci na tim keramičkim predmetima su klesani pre završetka pečenja, i svaki simbol je imao svoj utvrđeni položaj. Neki simboli su prostijih oblika, a neki su veoma komplikovani, i slični su slovima. Arheolozi su ove keramičke predmete smestili u kulturu Janšao tip Ban Po.

U vezi sa poreklom pismenosti i simbolima na keramičkim predmetima, postoje i drugi primeri u drugim starim civilizacijama. Staro egipatsko pismo je poteklo iz simbola koji su klesani, pisani ili urezivani na keramičkim predmetima u periodu od 4000 do 3000 godina pre nove ere. Taj period se poklapa sa periodom u kojem su nastali kineski simboli na keramičkim predmetima.

Međutim, ovi simboli nisu bili samo urezivani na keramičkim predmetima. Od 1984. do 1987. godine, sprovedena su arheološka iskopavanja u Vu Jangu u Henan provinciji, i tu su kineski arheolozi u jednom grobu pronašli jedan neoštećen oklop kornjače i komade dva druga oklopa kornjača na kojima su bili urezani simboli koji predstavljaju slično pismo kao Điaguven ili pismo na oklopima kornjača. Prema izvršenim ugljenim analizama smatra se da ovaj grob potiče iz perioda oko 5500. godina pre naše ere.

Takođe u Điangsu provinciji u južnom delu Kine, arheolozi su pronašli predmete od žada na kojima su ugravirani i neki slični simboli. Većina ovih simbola može da se rastumači paleografskim analizama.

Vredi da pomenemo da spomenuti keramički i žadni predmeti pripadaju dvema različitim kulturama? prvi pripadaju kulturi Da Venkou iz severnog dela zemlje, a drugi pripadaju kulturi Liang Džu koja je nastala na jugu Kine. Ali ove dve kulture su imale bliske veze. 1987. godine u jednom grobu koji pripada kulturi Da Venkou arheolozi su pronašli veliki broj predmeta od žada koji pripadaju kulturi Liang Džu. To pokazuje da su narodi ove dve kulture imali međusobnu komunikaciju. Simboli na keramikama i predmetima od žada možda predstavljaju najraniju pismenost koja je nastala više od 1000 godina pre pisma na oklopima kornjača.