Vi svakako znate da je tokom kineske istorije, duge više od nekoliko hiljada godina, ljubav prema žadu bila i ostala jedna od karakteristika narodne kulture. Predmeti od žada su ne samo važan sadržaj kineske drevne civilizacije, nego i tradicionalno umetničko delo omiljeno i danas medju Kinezima. U nastavku o tome opširnije.

U jednom grobu u u kineskoj severnoj provinciji Hebei 1968. godine otkrivena je odeća izrađena od zlatnih žica i komadića žada. Kako su arheolozi ustanovili u njemu je bio sahranjen kralj jedne od kineskih kraljevina koji je vlada oko 1. veka pre nove ere. Ova odeća se sastoji ih šest delova, napravljena je od 2498 komadića žada, a dugačka je 188 santimetara. Odlikuje je prefinjenom izradom i ona je, s jedne strane, refleks velike veštine drevnih kineskih zanatlija i luksuznog života ondašnjih plemića.

Ta odeća je samo jedan primer u dugom razvoju kulture žada. Prema nalazima kineskih stručnjaka, istorija izrade predmeta od žada je duga oko 10 hiljada godina. U iskopinama ruševina iz kamenog doba starih sedam hiljada godina, arheolozi su otkrili veliki broj predmeta od žada.

Zbog različite upotrebe, pojavile su i različite vrste predmeta od žada. U početnom periodu predmeti od žada su bili izradjivani za svakodnevnu upotrebu, kasnije su postepeno postajali ukras, a najzad simbol bogatstva i vladarskih prava, u tesnoj vezi sa prinošenjem žrtava na dvorovima feudalnog društva. Tadašnji ljudi su verovali da žad ima čarobnu moć da poništi dejstvo zlih sila. Verovalo se takodje da žad obezbedjuje besmrtnost pa su nosili odeću od njega i jeli njegove komadiće. Može se reći da je žad postao integralni deo života stanovnika Kine u drevno vreme.

Prvi prosperitetni period predmeta od žada je bio u dinastiji Han, u 1. veku pre naše ere. U tom periodu su oni upotrebljavani prilikom sahrane plemića. Do 9. veka, ti predmeti su već dobili i druga značenja - postali su simbol sreće i zaštite od nevolja, a zanatlije koji su ih izradjivali postepeno su postali društvena snaga. U poslednjoj kineskoj feudalnoj dinastiji Ćing žad je doživeo vuhunac razvoja i veština izrade predmeta od žada u tom periodu je postala vrhunska.

Žad se na osnovu sastava deli na više vrsta. Zbog razlika u količini metala i minerala, ima raznovrsne šare i boje. Od svih njih, najčuveniji i najdragoceniji je žad Hetian. On se proizvodi u severnoj kineskoj provinciji Sinkjang u područjima Hetian i Moju. Tamo je klima veoma loša što je verovatno uticalo da tvrdoća tamošnjeg žada bude velika i da on ima veoma lepu zelenu boju. Još od drevnih vremena ova vrsta žada smatrana je pravim blagom. O tome svedoči i priča iz tih vremena o tome kako je jedan komad žada Hetian gotovo doveo do rata izmedju dve kraljevine u 6. veku pre nove ere.

Predmeti od žada izradjeni u Kini, zbog svojih karakteristikam odavno privlače pažnju srednjoazijskih i evropskih zemalja. Kineski stručnjaci su na osnovu upoređenja predmeta od žada u Kini i drugim krajevima celog sveta ustanovili da su kineski predmeti od žada iz drevnih vremena imali brojne vrste ukrasnih šara na više tema, a da su predmeti od žada iz Japana, Evrope i Sibra proizvodjeni uglavnom za dnevnu upotrebu i da na njima postoje samo jednostavne geometrijske šare i mali ukrasi.

Predmeti od žada, kao simbol plemenitosti, čistoće, prijateljstva, sreće, mira i lepote i danas su obavezni deo života stanovnika Kine.