Kratak pregled modernog srpskog i jugoslovenskog stripa
Krajem pete decenije dolazi do značajnih zakonskih promena u informativnoj delatnosti tadašnje Jugoslavije. Kao posledica primene društvenog samoupravljanja u informativnoj delatnosti, umesto ranijeg Agitpropa uvodi se institut osnivača. Njegove nadležnosti utvrđene su Zakonom o štampi i drugim vidovima informisanja iz 1960. godine Sve do tada važio je Zakon o štampi iz 1945. godine.
Nema sumnje da je novonastala atmosfera povoljno uticala na pojavu novih privatnih izdanja, tvrdi Zdravko Zupan u svom ostvarenju Strip u Srbiji od 1955 - 1972.
Naredne godine Živojin Žika Todorović, poznatiji kao Žika Strip, zajedno sa Marom Ratić izdaje svesku svog naučno-fantastičnog stripa „Dirigovana planeta", „fantastičan strip o veštačkom satelitu". Isti tandem pokrenuće krajem 1960. zabavnik „Raketa" i uspeti da izda pet brojeva. U svim brojevima kao izdavač potpisan je „Zenit" iz Subotice, izuzev četvrtog u kome su kao izdavači naznačeni autori.
U drugoj polovini pedesetih stripovi su potpuno osvojili najrazličitije dnevne i nedeljne listove Srbije i Jugoslavije, od sportskih, preko dečjih i humorističkih, pa sve do vojnih.
Kako će se docnije pokazati, najznačajnija godina za strip u Srbiji bila je 1957. Naime, početkom godine u Gornjem Milanovcu izašao je prvi broj lista „Dečje novine". Koreni ovog lista, a kasnije i istoimene izdavačke kuće, nastali su u jednoj osnovnoj školi u Gornjem Milanovcu. U svojoj prvoj fazi „Dečje novine" je predstavljalo nekoliko nastavnika, pravih entuzijasta, koji su zajedno sa svojim učenicama, krajem 1956. godine osnovali redakciju i 12. januara 1957. izdali prvi broj lista u svega 1.000 primeraka. Teško da je iko tada mogao da pretpostavi da će ovaj školski list pod rukovodstvom Srećka Jovanovića i Aleksandra Lazarevića (1929 – 1999) izrasti u veliku evropsku i svetsku izdavačku kuću.
Na samom kraju iste godine „Borba" izdaje prvi broj „Kekeca", zabavnika za mlade „od 7 do 77 godina". Između ova dva važna događaja pojavio se 5. marta u Beogradu „Veseli zabavnik" u izdanju NIP „Stožer".
Godine 1958. novinska kuća „Politika" pokrenula je „Ilustrovanu Politiku". Od samog početka ona je odvojila jednu stranu za strip, a jedno od prvih ostvarenja ove vrste na njenim stranicama bio je „Mumin" (Moomin).
Pored Princa Valijanta, Flaš Gordona, Fantoma, Detektiva X-9, čitaocima je predstavljen i Džed Sakson (Judd Saxon) Ken Bolda (Ken Bald). Od domaćih ostvarenja treba pomenuti strip iz NOB-a „Poslednji neprijatelj" Ludviga Fišera, zatim prvenac Nikole Mitrovića Kokana „Partizanske priče" na istu temu sa tekstom ispod slika, avijatičarski strip „Plava patrola" Miroslava Cvetkovića (alias Mike Flowers), kao i strip „Obračun u Sani Kriku" Jovana Stojanovića potpisanog pseudonimom John Radley.
Nedugo potom, u živote Srba i Jugoslovena, pored domaćih, ulaze i strani junaci: Tarzan, Flaš Gordon, Fantom, Alan Ford, kao poseban strip fenomen koji je donekle prihvaćen samo u rodnoj Italiji, a u državama bivše Jugoslavije uživa kultni status. Generacije Jugoslovena rođene sedamdesetih godina stasavale su uz avanture junaka "Zlatne serije" i "Lunovog Magnus stripa", na koje je kasnije kao nadgradnja dolazio Alan Ford.
Kao logična posledica sve većeg otvaranja prema svetušezdesetih godina javljaju se i prva licencna izdanja. I ovog puta „Dečje novine" su ispred svih.
Naime, 27. oktobra 1966. Dečje novine postaće član velike porodice Diznijevih izdavača, lansirajući na jugoslovensko tržište prvi broj časopisa „Miki". Volt Dizni, koji je u to vreme bio živ, uputio je „Dečjim novinama" pozdravno pismo poželevši im puno uspeha u daljem radu. Ovo pismo objavljeno je u prvom broju „Mikija" zajedno sa njegovom fotografijom koju je tom prilikom poklonio izdavaču sa posvetom. Zlatno doba srpskog i jugosovenskog stripa iščezlo je razbijanjem nekadašnje zajedničke države. To zlatno doba danas živi u uspomenama ljubitelja stripa I u kolekcijama, koje u Srbiji još ne dostižu kineske cene.
