Donja Kamenica, seoce kraj Knjaževca u podnožju Stare planine skriva pravo blago sakralnog srednjevekovnog graditeljstva, Crkvu Presvete Bogorodice.
Jedinstvena u Srbiji po tome što ima dve kule, crkvica se tek nazire sa pristupnog puta i može se dobro videti tek kada se stigne do seoskog trga gde se nalazi.
Ivana Stamenković iz Turističke organizacije Knjaževac je kazala da je Crkva Presvete Bogorodice izgrađena u prvoj polovini 14. veka. U prvoj polovini 19. veka bila je potpuno ruinirana i obnovljena je 1958. godine.
“Crkva Presvete Bogorodice je malih dimenzija, ali veoma zanimljive ahitekture, zbog čega privlači pažnju posetilaca. Ono po čemu je karakteristična je to što je mešavina dva stila, vizantijskog stila i romanske arhitekture. U osnovi crkve je upisani krst iznad koga se nalazi kupola. Sa zapadne strane se nalazi se narteks iznad koga imamo dve kule, zvonike”, navela je Stamenković.
Ne može se pouzdano reći ko je ktitor Crkve Presvete Bogorodice.
“Između naših i bugarskih istraživača vodi se polemika oko ktitora upravo zbog toga što je ova teritorija menjala svoje vladare. Tako naši istraživači kažu da je ovo zadužbina vojvode Mihajla Anđelovića, dok bugarski istraživači kažu da je ovo zadužbina Ivana i Stefana Šišmana koji su bili sinovi Mihaila Šišmana bugarskog cara koji su upravo u prvoj polovini 14. veka bili vladari vidinskog okruga. Ne možemo sa sigurnošću tvrditi mada na osnovu skromnih dimenzija i na osnovu predstave ktitora i njihove odeće možemo reći da je ktitor bio i možda neki lokalni plemić, a ne neko iz vladajuće dinastije”, objašnjava Stamenković.
Srpski Notr Dam, kako često nazivaju ovu crkvu, privlači pažnju ne samo svojom arhitekturom, već i neobičnim freskama, od kojih su pojedine jedinstvene u srednjevekovnom slikarstvu na našim prostorima.
“Freske su takođe vrlo živopisne. Imamo predstave iz života Svetog Nikole i Svete Petke, tu je stradanje Hristovo, zagrljeni ratnici Teodor Stratilat i Teodor Tiron i ktitori. Ktitori su predstavljeni sa maketom crkve u rukama i upravo na osnovu te makete vršena je i rekonstrukcija ove crkve”, istakla je Stamenković.
Crkva Presvete Bogorodice nalazi se pod zaštitom države kao spomenik kulture od velikog značaja. Turistička organizacija Knjaževca je u Donjoj Kamenici otvorila info centar i turisti tu mogu da dobiju inforamcije o jedinstvenoj građevini na prostoru naše zemlje.