Direktor Američke svemirske agencije NASA Bil Nelson je 27. jula po lokalnom vremenu posetio Argentinu. Na konferenciji za novinare u Buenos Ajresu, Nelson je nabrojio rezultate kineskih misija istraživanja Meseca i Marsa, naglasivši da se između Kine i SAD vodi „trka u svemiru“.
Nije to prvi put da visoki američki zvaničnici u Argentini dignu galamu oko tema svemira. Generalka Lora Ričardson, komandantkinja Južne komande Sjedinjenih Država je tokom posete Argentini, u martu prošle godine, otvoreno tvrdila da je stanica za svemirsku saradnju Kine i Argentine u pokrajini Neuken (Neuquén) vojni objekat. Dok, Nelsonova izjava o takozvanoj „trci u svemiru“, kako smatraju analitičari, ima za cilj podrivanje svemirske saradnje između Kine i Argentine.
Stanica za istraživanje svemira u Neukuenu je prva kineska stanica ove vrste u inostranstvu. Ona je puštena u rad 2017. godine, namenjena je za mirovno istraživanje i korišćenje svemira i otvorena je, takođe, za međunarodnu zajednicu. Ovu stanicu su do sada posetile delegacije iz naučno-tehnoloških institucija mnogih zemalja uključujući i one iz SAD-a. Obišli su je i američke i evropske diplomate u Argentini, upoznavši se sa civilnim karakterom stanice.
Međutim, ono što stalno prati svemirsku saradnju Kine i Argentine jesu neprestane glasine i provokacije sa američke strane. Ona je izrazila “zabrinutost” zbog izgradnje kineske istraživačke stanice u Argentini, optužujući je da će biti korišćena u vojne svrhe. Na to je zvanično odgovorila i argentinska strana.
Nacionalna televizija Argentine je 2019. godine snimila dokumentarac, u kome su novinari zajedno proveli više dana sa naučnicima kako bi beležile njihove dnevne poslove. Novinari koji su učestvovali u snimanju rekli da zahvaljujući postojanju stanice za istraživanja svemira “Argentina sada ima uslove da istražuje svemir koji je za nju ranije bio nedostižan”.
Ministar nauke, tehnologije i inovacija Argentine Danijel Filmus je u martu 2022. godine istakao da je „stanica za istraživanje svemira u Neukuenu objekat za našu svemirsku i satelitsku saradnju sa Kinom, upravo kao ona za našu saradnju sa Evropom“. Doduše, Evropska svemirska agencija je već 2012. godine u Argentini postavila sličnu stanicu, koja je udaljena 480 kilometara od ove kineske. Po tome sudeći upitali bismo: Zašto SAD samo upiru prstom u kinesku stanicu? Zar nije to tipičan dvostruki kriterijum?
Ambasador Argentine u SAD Horhe Aguero je u martu ove godine uputio pismo poslanici američke Republikanske strane Mariji Elviri Salazar, navodeći da „na teritoriji Argentine nema vojne infrastrukture ili vojnog prisustva zemalja van regiona“, što je opovrgnulo njen pokušaj stigmatizacije stanice za svemirsku saradnju Kine i Argentine.
Ako „dubinski“ posmatramo, Nelsonova izjava bi bila odraz američkog svestranog hegemonizma. Bivši američki potpredsednik Majk Pens je 2018. godine naglasio da “bi SAD trebalo da dominira svemirom onako kako dominiraju Zemljom”. U “Strategiji svemirske odbrane” koju je Pentagon objavio 2020. godine je svemir definisan kao posebno “ratno polje”, takođe je naveden plan formiranja svemirskih jedinica, što je u potpunosti pokazalo hegemoniju “Amerike na prvom mestu”. Poslednjih godina, kada je Kina uspešno obavila niz svemirskih misija, počelo je češće da se upotrebljava “trka u svemiru”, reč iz perioda Hladnog rata, među zvaničnicima američkih svemirskih i vazduhoplovnih institucija.
Kako se vreme menja, SAD ne žele da se menjaju, već nameravaju da ponove scenario iz Hladnog rata. Svet to neće dozvoliti. U Ugovoru o svemiru se jasno definiše da “nijedna zemlja ne može da proglasi suverenitet ili nadležnost nad svemirom ili bilo kojim delom svemira, niti da ga prisvoji ili iz njega isključi druge”.
Kada je Kina u pitanju, ona je od početka razvoja svoje kosmonautike, insistirala na njenoj mirovnoj svrsi. Prvi kineski tajkonaut Jang Livei je tokom svoje misije poneo zastavu UN, i u ime Kine na engleskom rekao: “Mirovno korišćenje svemira donosi blagostanje celom čovečanstvu”. Kineska svemirska stanica, koja danonoćno radi u svemiru, prva je stanica ove vrste koja je otvorena za sve članice UN. Te činjenice svedoče o prvobitnoj želju Kini i to ne može da ignoriše bilo koji pokušaj klevetanja.
Svemir je zajednički dom čovečanstva, a ne gladijatorska arena hegemonizma. Pojedini ljudi u SAD-u su telom ušli u 21. vek, a mozgom još ostaju u prošlosti. U novoj eri nema mesta ponavljanju istorijskog scenarija iz Hladnog rata.
Pripremio: Džao Peng