Sja je prva dinastija u kineskoj drevnoj istoriji.Ona je postojala u periodu od 21-vog veka do 16-tog veka pre nove ere.Ukupno je trajala 500 godina sa 17 kralja. Centralni region pod njenom vladavinom su južni deo sadašnje kineske provincije Šansi i zapadni deo provincije Henan.
Osnivač dinastije Sja, Da Juj bio je heroj u borbi protiv poplava i sredjivanju nekoliko velikih reka. Osnivanje dinastije Sja označava da je prvobitno društvo zamenilo društvom privatne svojine, i od tada je Kina ušla u robovlasničko društvo.
Krajem carstva Sja, politička situacija je bila nemirna i klasna protivrečnost je postala sve zaoštravajuća.Naročito poslednji car Sja Dje nije bio mislio na reformu, već svakog dana je igrao sa voljenim konkubinama i uživao u lepim hranama i rakijama.Kad neki funcioner postavio kritiku, car Sja Dje bi ga ubio.Zato, podčinjene državice su jedna za drugim izdale Sja Djea. A državica Šang, koristeći ovu priliku porazila vojsku Sja Djea. Sja Dje je pobegao i umro je u području Nan Čao.Čime je carstvo Sja propalo.
Pošto istorijski podaci o dinastiji Sja veoma mali,zato i danas još uvek postoji nesuglasice u naučnom krugu oko toga da li je stvarno u kineskoj istoriji bila dinastija Sja. Medjutim, u «Ši Dji» poznatoj knjizi o kineskoj istoriji jasno je pisano o lozi carske porodice ove dinastije. Arheolozi su hteli da arheološkim sredstvima nadju kulturne ostatke iz dinastije Sja. Počev od 1959.godine, kineski arheolozi su počeli da ispituju ruševinu dinastije Sja.Trenutno, većina kineskih naučnika smatra da je ruševina Erlitou u srezu Janši u provinciji Henan glavni objekat za izučavanje kulture dinastije Sja. Prema ispitanju, ova ruševina je iz 1900.godine pre nove ere i baš odgovara godišnjem periodu u kojem je postojala dinastija Sja.
Medju proizvodnim alatima kopanim iz ruševine Erlitou, uglavnom su alati od kamena, neki su od kosti ili školjke.Na nekim temeljima stana, u udubljenjima vatre i na zidovima grobnice su ostali žigovi motike od drveta. Iako do sada još nije u ruševini dinastije Sja otkriven veliki bronzani pribor, ali medju kulturnim ostacima u ruševini Erlitou postoje bronzani nož, šilo, bradva, čaša za rakiju kao i drugo radno orudje, oružje i posude za jelo.Istovremeno su otkrivene ruševine radionica za kaljenje bronze i za pravljenje keramičkih posudja, kao i šljaka bronze i srušeni komadići posude za topljenje bronze.Pored toga, iskopana je grupa posude od žada, ukrasnih predmeta sa inkrustacijama od tirkiza, kao i muzičkih instrumenata od kamena itd.
Po pisanim podacima, najvažniji dokument iz dinastije Sja je kalendar «Sja Sjao Dženg» koji je sačuvan u kineskoj istorijskoj knjizi «Da Dai Li Đi».U ovom dobrosačuvanom kalendaru jasno je napisano kako su tadašnji ljudi već znali da po kretanju zvezde Velikog Medveda potvrdjuju 12 meseca i po redu ovih meseca zabeležili promenu zvezda i klime kao i poljoprivredne i državne poslove.To je u odredjenom stepenu odrazilo razvojni nivo tadašnje poljoprivredne proizvodnje, drugom rečju i sačuvano je dragoceno naučno znanje iz daleke kineske istorije.
© China Radio International.CRI. All Rights Reserved. 16A Shijingshan Road, Beijing, China |