Kina objavila prvi naučni rezultat posmatranja solarnih energetskih čestica (SEP) iz Tijenven-1 svemirske letelice

Prvi izveštaj o SEP događaju koji je zabeležio analizator energetskih čestica na Marsu (MEPA) kineske svemirske letelice Tijenven-1, objavio je časopis The Astrophysical Journal Letters 26. jula 2022.

MEPA, prvi kineski naučni instrument za proučavanje međuplanetarnog radijacijskog polja i polja radijacije u blizini Marsa, lansiran je u julu 2020. sa Tijenven- 1 svemirskom letelicom kako bi započeo istraživačku misiju.

Međunarodni tim, predvođen naučnicima sa Instituta za modernu fiziku (IMP) Kineske akademije nauka (CAS) je proučavao solarne čestice izuzetne energije proizvedene u događaju u novembru 2020., kada je Sunce emitovalo solarni bljesak i ogromnu eksploziju solarne plazme zvanu izbacivanje koronalne mase.

Studija je, takođe, bila prvi naučni izveštaj koji koristi MEPA analizator, koji je objavio časopis Astrophysical Journal Letters.

MEPA je 29. novembra 2020. uočio prvi široko rasprostranjen SEP događaj 25. Sunčevog ciklusa na 1,39 astronomskih jedinica (au). U vreme erupcije SEP događaja, Tijenven-1 i Zemlja su bili na približno istoj liniji magnetnog polja, što znači da su Tijenven-1 i svemirska letelica u blizini Zemlje mogle da posmatraju solarne energetske čestice sa udaljenosti od nekoliko desetina miliona kilometara, što je pružilo retku priliku za proučavanje efekata širenja energetskih čestica.

Prema studiji, SEP-ovi povezani sa bljeskovima i udarima izazvanim izbacivanjima koronalne mase (CME), mogu nametnuti akutne opasnosti od zračenja u svemirskim istraživanjima.

Merenja sa Tijenven- 1 i svemirske letelice u blizini Zemlje pokazuju slične spektre zakona dvostuke snage i radijalnu zavisnost od najvišeg intenziteta SEP-a. Štaviše, faze raspada profila vreme- intenzitet na različitim lokacijama jasno pokazuju efekat rezervoara.

Stoga je istraživački tim zaključio da se spektar zakona dvostruke snage verovatno generiše na mestu ubrzanja i da je mala, ali konačna difuzija unakrsnog polja ključna za razumevanje fenomena stvaranja SEP rezervoara.

Ova otkrića bacaju svetlo na ubrzanje čestica i prenos povezan sa udarima izazvanim izbacivanjima koronalne mase, što bi moglo pomoći u poboljšavanju relevantnih fizičkih modela.

Prema mišljenju istraživača, ishod će pomoći ljudima da bolje razumeju radijacijsko okruženje na Marsu i da osmisle misije istraživanja dalekog svemira, i uspostaviće postojanu platformu za analiziranje podataka iz istraživanja blizu Marsa.

Američko astronomsko društvo (AAS) je takođe prepoznalo ovo otkriće kao jedan od svojih naučnih vrhunaca.

Događaj iz novembra 2020. predstavlja prvi SEP događaj koji je uočio Tijenven-1, ali sigurno ne i poslednji. Svemirska letelica će nastaviti da prati čestice izuzetne energije, sa svoje stanice u orbiti Marsa, kako se solarni ciklus povećava, prikupljajući vredne podatke za razumevanje radijacijskog okruženja oko Marsa i planiranje budućih misija, saopštilo je AAS.

Naziv Tijenven, što znači „Pitanja neba“, potiče iz remek dela drevnog kineskog pesnika Ku Juana i odražava kinesku istrajnost u traženju istine i istraživanju univerzuma.

Pripremila: Danka Savić Ostojić