Dragana Mitrović: Komunistička partija suštinski promenila sudbinu Kine

Autor: Dragana Mitrović, rukovoditeljka Centra za studije Azije i Dalekog istoka Fakulteta političkih nauka u Beogradu

Stotinu godina od osnivanja Komunističke partije Kine, koji se širom Kine, ali i čitavog sveta, slave i obeležavaju prvog dana jula 2021. godine, predstavlja prvi od dva stogodišnja jubileja koje će Narodna Republika Kina proslaviti u ovom stoleću. Zapravo, događaj koji se zbio u Šangaju pre stotinu godina, u malom krugu vatrenih revolucionara koji su želeli da promene tegobnu stvarnost svoje zemlje, doveo je do nastanka Narodne Republike posle više od dvadeset godina velikih iskušenja, borbe i stradanja Komunističke partije i njenih članova, kao i čitavog kineskog naroda.

Mladi revolucionari, među kojima se snagom duha isticao Mao Cedung, uvidevši da je pad carevine i uspostavljanje Republike Kine doveo do slabljenja centralnih vlasti i nastanka novih problema, bez rešavanja onih vekovima starih, želeo je da učeći od prve zemlje socijalizma, SSSR-a i njegove Komunističke partije, donese promene koje će spasiti milione seljaka od skapavanja od gladi i bolesti, oružanih sukoba gospodara rata, pljački i nepravdi, velikog siromaštva i posebno teškog položaja žena, ponižavanja i ugnjetavanja od strane imperijalnih sila, koje su u isto vreme nipodaštavale kineski doprinos zajedničkoj borbi u Prvom svetskom ratu. Međutim, uslovi u SSSR-u i njegovo iskustvo bili su drugačiji od realnosti u Kini i zato su kineski komunisti morali naći nove načine borbe kako bi oni odgovarali kineskim uslovima i odgovorili na potrebe kineskog naroda. Odustali su od fokusa na gradove i preusmerili svoje aktivnosti, kao i svoje prisustvo od intelektualaca i studenata i malobrojnih radnika u gradovima, ka prostom narodu, seljacima, kao najbrojnijim delom kineskog naroda. Na selu su pronašli svoju bazu, političku i socijalnu, upoznali život i muku kineskih seljaka i proširili svoj uticaj među seljačkim masama, koje su činile ogroman procenat stanovništva, između osamdeset pet i devedeset odsto. Crvena armija i Komunistička partija Kine bile su jedno, srasle sa narodom i nikle iz njega, o čemu je svedočio i Veliki marš, kao i drugi brojni pohodi, marševi, borbe sa japanskim okupatorima, a onda i protiv Nacionalistista. Živeći sa narodom, Crvena armija i Komunistička partija Kine menjaju ga, donose nove propise, zabranjuju podvezivanje nogu ženskoj deci, prosvećuju narod, uvode standarde i organizaciju rada i života stanovništva koji bude elan naroda i po prvi put mu nudi mogućnost života u društvu u kome će ljudi biti jednaki po rođenju i sa istim pravima i prilikama. Komunistička partija Kine i prva genereracija lidera donose revoluciju koja je zauvek izmenila život kineske nacije.

Posle pobede nad japanskim okupatorima i Nacionalistima, KP Kine osniva Narodnu Republiku Kinu 1. oktobra 1949. godine. U zajednici naroda rađa se velika socijalilstička država, tada pred brojnim izazovima, ukljujući i međunarodnu izolaciju, jer Tajpej predstavlja kineski narod u Ujedinjenim nacijama, voljom SAD i zapadnih zemalja, dok je NR Kini uskraćeno da zauzme mesto koje joj pripada. Siromaštvo i velika oskudica predstavljaju veći problem, međutim Komunistička partija sprovodi odlučnu zemljišnu reformu i iz korena menja život seljaka, koji postaje neuporedivo bolji no u prethodnom dvestogodišnjem periodu, što se direktno odražava na produženje očekivane dužine života, ishranjenost stanovništva, povećanje stope pismenosti, iskorenjivanje mnogih zaraznih bolesti i na brojne druge načine. Nova iskušenja i sukobi levih i desnih struja u samoj KP Kine dovode do velike političke nestabilnosti i „Velike pošasti“ koja deset godina potresa Kinu, donoseći veliku nesreću i nestabilnost. Međutim, Komunistička partija, imajući sposobnost da izvuče pouku iz grešaka iz prošlosti i da ukaže poverenje najboljim kadrovima druge generacije, predvođena Deng Sijaopingom, pokreće na 3. plenumu 12. saziva KP Kine, decembra 1978. godine „politiku reforme i otvaranja“. KP Kine, osmišljava i sprovodi politiku koja će preobraziti Kinu, osloboditi je stega siromaštva i tehnološke zaostalosti, omogućiti joj da se uzdigne u zajednici naroda i zauzme mesto koje joj pripada. Reforma kreće na selu, oslobađa kreativni i komercijalni duh seljaka, i nastavlja se reformom industrije, nauke, obrazovanja, vojske i gotovo svakog segmenta privrede i države, sprovodeći „socijalističku modernizaciju sa kineskom odlikama“. Treća generacija lidera, na čelu sa Đang Ceminom, rukovođena učenjem o „tri predstavljanja“ nastavlja politiku reforme i otvaranja, dok Narodna Republika postaje svetska industrijska radionica, otvara se sve više prema svetu i 2001. postaje članica Svetske trgovinske organizacije. Četvrta generacija lidera KP Kine, na čelu sa Hu Đintaom, vodi državu ka „harmoničnom razvoju“ ostvarujući „miran uspon“ Kine koji postaje sve očigledniji na ekonomskom, tehnološkom i kulturnom planu, gradeći neprekidno oblike saradnje sa susedima, kao i drugim državama u okviru OUN, ali i bilateralno i kroz brojne inicijative i formate saradnje.

Peta generacija lidera KP Kine, predvođena Si Đinpingom, generalnim sekretarom CK KP Kine i predsednikom Narodne Republike Kine, poziva svet da aktivno gradi „zajednicu sa istom budućnošću“ i odgovornošću za tu budućnost, koja nudi priliku za saradnju, razvoj i mir, uključivanje u Inicijativu pojas i put i druge brojne formate saradnje, poput „Šesnaest plus jedan“, ponuđene državama našeg regiona. Kina, koja je postala globalna sila, ali sa različitim političkim sistemom, na čijem čelu je Komunistička partija, jedna je od najmoćnijih država sveta i jedina od vodećih svetskih ekonomija koja je zabeležila ekonomski rast u godini pandemije. NR Kina, koja proslavlja stoti rođendan Komunistike partije Kine, svedoči o ogromnom uspehu koji je Komunistička partija ostvarila upravljajući Kinom, preobražujući je u veliku, moćnu, modernu i uspešnu državu, koja je jedina na svetu, iako najmnogoljudnija, uspela da iskoreni apsolutno siromaštvo, a da iz siromaštva izbavi preko sedam stotina miliona ljudi. Predvodeći kinesku naciju na reformskom putu, KP Kine je uspela da po prvi put kroz inkluzivni ekonomski razvoj i udvostruči životni vek svojih građana i pobolljša kvalitet njihovog života nezabeležen u dugoj istoriji kineske države, iskoreni nepismenost, pet stotina puta uveća svoju ekonomiju, modernizuje, unapredi i ojača svoju državu i Narodnooslobodilačku armiju, neizmerno uveća ugled i uticaj NR Kine i učini da svaki Kinez bude ponosan na dostignuća svoje zemlje.

Govoreći na centralnoj proslavi velikog jubileja KP Kine, generalni sekretar Si je rekao da je predvođena Komunističkom partijom, Kina uspela da ostvari cilj i postane „umereno napredno društvo u svim vidovima“, tj. da eliminise apsolutno siromaštvo. Istakao je da je Kina odlučna u zaštiti suvereniteta zemlje u Hongkongu i Makaou, dosledno sprovodeći politiku „jedna zemlja, dva sistema“, obezbeđujući, pri tom, opštu društvenu stabilnost u dvema Specijalnim adminsitrativnim oblastima. Istakao je da je „ponovno ujedinjenje Kine i rešavanje Tajvanskog pitanja nepromenljivi zadatak KP Kine koji će se ostvariti mirnim putem, ali uz slamanje politike nezavisnosti Tajvana“. Naglasio je da „kineski narod mora istrajati na sopstvenom putu socijalistike modernizacije sa kineskim odlikama“, kao i da „nikada više neće dozvoliti bilo kojim stanim silama da ga ponižavaju, podjarme ili mu oduzmu slobodu“. Govor kineskog lidera Sija, okruženog članovima Politbiroa Centralnog komiteta KP Kine, kao i predstavnicima pethodnih generacija lidera, pokazuje kontinuitet partijskih lidera, sposobnost KP Kine da se menja i donosi odgovarajuće politike, ponos postignutim rezultatima, kao i odlučnost da se oni brane. Iskazuje i samouverenost u godinama i ciljevima koji vode do druge velike stogodišnjice, osnivanja NR Kine, 2049. godine.

Kako je istakao Si Đinping u svom govoru: "Velika obnova kineske nacije je nezaustavljiva", jer su reforme koje je inicirala i vodila KPK, zauvek promenile Kinu i omogućile da kreativni duh kineskog naroda ispolji svoju snagu.