Pripremila: Lidija Obradović

Kina je domovina brojnih i raznolikih umetničkih zanata od koji je većina jedinstvena po materijalu, dizajnu i izradi. Tradicionalna kineska umetnost ogleda se u specifičnim skulpturama, naivnom slikarstvu, keramici i porcelanu, emajliranim predmetima, predmetima i umetničkim delima od žada, rezbarene kosti i drveta, u brojim vrstama veza i heklanja i u rukotvorinama od papira, poput zmajeva, lampiona i igračaka.

Kineski porcelan je vekovima sinonim za lepotu, prefinjenost, eleganciju i luksuz. Porcelan je nastao iz keramike, a prvi porcelanski predmeti iz majstorskih radionica pojavili su se na dvoru Tang dinastije, izmedju VII i X veka. Tek u vremenu koje je dolazilo, u doba Song dinastije koja je vladala od kraja X do kraja XIII veka, ovaj zanat se uzdigao do stepena umetničkog majstorstva, usavršavanjem tehnika pečenja gline i kombinacijom njenih sastojaka. Tada su kineski carevi počeli da otvaraju fabrike za proizvodnju porcelana, a u Evropu je on stigao zahvaljujući Marku Polu koji ga je poneo iz Kine. Ovoj vrsti keramičkih upotrebnih i ukrasnih umetničkih predmeta on je i dao ime – u svojim memoarima nazvao je blago koje je doneo sa puta po Kini – porcelanom.

Zapad dugo, sve do XVII veka, nije uspevao da pronikne u tajne proizvodnje porcelana, zbog čega je kineski porcelan samo dobijao na vrednosti i slavi. Iako proizvodnja ove keramike više nije tajna, i danas se smatra da najbolji porcelan na svetu dolazi iz Kine. To se potvrdilo i povodom venčanja britanskog princa Vilijama i Kejt Midlton, kada je u Bekingemsku palatu stigao delikatni servis za čaj proizveden u kineskoj prestonici porcelana - Đingdedženu.

Vodeći centri za proizvodju porcelana su Đingdedžen u Điangsi provinciji, Liling u Hunanu, Dehua u Fuđianu, Tangšan i Handan u Hebeiu, Linru i Judžou u Henanu, Longćuan u Džeiđiangu i Zibo u Šandong provinciji. Svaki od ovih centara ima svoju specifičnost u načinu izrade i izgledu porcelana i dobri poznavaoci ove vrste predmeta po njihovom stilu, boji i umetničkim karakteristikama lako prepoznaju odakle oni dolaze. Odakle god dolazio, kineski plavo beli, crni, roze ili glazirani porcelan poznat je širom sveta.

Đingdedžen u Điangsi provinciji slovi za kinesku prestonicu porcelana. Ovaj umetnički zanat ovde se neguje vekovima. Grad se nalazi južno od reke Jangce, izmedju visokih Huangšan planina i ravnice Pojang jezera. Jedan je od četiri najznačajnija grada u istoriji Kine. Nalazi se na nacionalnoj listi istorijskog i kulturnog blaga i jedan je od prvih gradova koje je Kina otvorila strancima. Za ovdašnje prilike, grad nije veliki – ima oko milion i po stanovnika i zauzima površinu od oko 5 hiljada kvadratnih kilometara. Reputaciju vrhunskog proizvodjača keramike počeo je da stiče još pre 2 hiljade godina, porcelana tokom vladavine Han dinastije, a u doba Song dinastije, izmedju X i XIII veka, zanatsko umeće lokalnih majstora preraslo je u važan posao najpre za carski dvor, potom i šire.

Opširnije u audio izdanju .