Ostvarenjem projekata na ekonomskom pojasu duž puteva svile, obogaćenih projektima iz mehanizma za saradnju Kine sa 16 zemalja centralne i istočne Evrope, na Balkan se vraća realan razvoj, kao lajtmotiv života.
Branko M. Žujović
Srbija je prirodan nastavak Puta svile ka centralnoj i istočnoj Evropi. Njena pitoma Moravska dolina prirodna je geografska veza Evrope sa Sredozemljem i Bliskim istokom.
Ta činjenica nije samo geografski posvedočena. Moravska dolina od drevnih vremena predstavlja jednu od najdinamičnijih geopolitičkih žila kucavica Evrope.
Duž ove strategijski važne doline, od Beograda ka Konstantinopolju, današnjem Istanbulu, protezao se čuveni starorimski vojni put („Via Militaris"). Od najranijih vremena do nedavne prošlosti tuda su neprekidno prolazile armije osvajača sa istoka na zapad i sa zapada na istok, a srpski naučnik Jovan Cvijić lucidno je primetio da su Srbi svoju državu podigli „nasred carskog druma".
Broj velikih ratnih sukoba duž ove linije, koji su besneli kroz istoriju, teško je nabrojati. O tome možda dovoljno svedoči činjenica da je srpska prestonica tokom prošlosti do temelja rušena četrdesetak puta. U Prvom svetskom ratu živote je izgubila trećina srpskog muškog stanovništva, a u drugom su na bojnom polju i u koncentracionim logorima živote izgubile stotine hiljada Srba.
Osvajački pohodi preduzimani su dolinom Velike Morave vekovima, čas sa istoka ka zapadu, čas sa zapada ka istoku.
Čak i kada se u XIX veku kroz tek osamostaljenu Srbiju gradila prva pruga, taj posao posmatran je skoro isključivo u kontekstu velikog Istočnog pitanja i prodora tadašnjih velikih sila iz centralne Evrope na istok. Razvoj i opšta praktična korist od pruge bili su skrajnuti u senku njene geopolitičke upotrebne vrednosti.
Posmatrano iz Srbije, u kontekstu istorije, inicijativa o uspostavljanju ekonomskog pojasa duž Puta svile i Pomorskog puta svile za XXI vek, koju je pre četiri godine predstavio kineski predsednik Si Đinping, predstavlja istorijsko i civilizacijsko osveženje. Njena suština je obnova i izgradnja infrastrukture, ostvarenje obostrano korisne saradnje i dobrobiti za sve.
Ostvarenjem projekata na ekonomskom pojasu duž puteva svile, obogaćenih projektima iz mehanizma za saradnju Kine sa 16 zemalja centralne i istočne Evrope, na Balkan se vraća realan razvoj, kao lajtmotiv života.
Stoga nije slučajno što Srbija, njeni građani i Vlada, od početka zdušno podržavaju i nastoje da se uključe u sve pore ove saradnje.
Bivajući prirodnim produžetkom značajnog kraka Puta svile ka Evropi, od luke Pirej sa juga i Istanbula sa jugoistoka, Srbija odlično zna koliko je prirodno upućena na ovu inicijativu i njene dobrobiti, ali i koliko pomenuta inicijativa u kvalitativnom smislu menja dosadašnje privredne, društvene i istorijske predznake Balkana.
